Twentieth Century Polish History Seminar

dr Wojtek Rappak (PUNO)
Kilka refleksji z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim

Time: Apr 19, 2023 06:00 PM London

https://us06web.zoom.us/j/88000665951?pwd=eXJVeUNFWVJlRUNkZ2hzd0pINWdrdz09

Meeting ID: 880 0066 5951

Passcode: 000007

Dokładnie 80 lat temu, 19 kwietnia 1943 roku, około tysiąca młodych żydowskich bojowników zaatakowało różne pozycje niemieckie w warszawskim getcie. Atak zaskoczył Niemców, niektóre raporty mówią nawet, że byli w szoku, że zostali zaatakowani przez Żydów. Po całym dniu niepowodzeń Niemcy wyznaczyli nowego dowódcę, generała Jurgena Stroopa, który rozpoczął brutalny kontratak mający na celu całkowite zniszczenie warszawskiego getta, jego żydowskich bojowników i pozostałych mieszkańców. Dowodząc siłą ponad 2000 w pełni uzbrojonych gestapo, Waffen-SS i innych jednostek, pokonanie Żydów zajęło Stroopowi prawie dwa miesiące. 16 maja, prawie dwa miesiące po wybuchu powstania, Stroop w meldunku do przełożonych oświadczył, że „żydowska dzielnica Warszawy już nie istnieje”. Getto było w ruinie, prawie wszyscy bojownicy nie żyli, a około 60 000 mieszkańców, którzy wciąż ukrywali się w gettowych bunkrach, wysłano na śmierć w Treblince lub rozstrzelanie w drodze.
A jednak powstanie w getcie warszawskim było triumfem żydowskiego zbrojnego oporu. Wszystkim wyczerpanym mieszkańcom getta śmierć musiała wydawać się nieunikniona, przeżycie mało prawdopodobne. Bojownikom getta żydowskie siły oporu zapewniły, że siły Stroopa zapłaciły cenę, bojownicy zginęli z honorem.
Jest jeszcze jeden aspekt ich bohaterstwa: była pewna pomoc ze strony polskiej czy „aryjskiej” strony getta, ale ogólnie rzecz biorąc, bojownicy getta walczyli samotnie. 13 maja w Londynie Szmul Zygielbojm, bundowski członek Polskiej Rady Narodowej, popełnił samobójstwo, wyrażając „głęboki protest przeciwko bezczynności, na którą świat patrzy i pozwala na zniszczenie narodu żydowskiego”.
Wystąpienie będzie zawierało krótkie przedstawienie wojennego kontekstu powstania w getcie, przyczyn jego wagi i potrzeby upamiętnienia.

Wojtek Rappak urodził się w Gdańsku, studiował filozofię i historię w Kanadzie, Warszawie, Paryżu i Londynie. Swój pierwszy doktorat uzyskał w King’s College na Uniwersytecie Londyńskim za badania nad podstawami logiki i wczesną filozofią Ludwiga Wittgensteina. Jego przełożonym był nieżyjący już Peter Winch. W 2021 roku otrzymał drugi doktorat na University College London (UCL) po złożeniu rozprawy z historii, w której badał archiwalne dowody na to, jak Jan Karski próbował zaalarmować zachodnich przywódców o Holokauście. Jego przełożonym był Antony Polonsky, światowy autorytet w dziedzinie historii Żydów, na wydziale studiów hebrajskich i judaistycznych UCL. Wojtek jest wykładowcą historii w Instytucie Kultury Europejskiej na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO) w Londynie.
Jest także ekspertem w zakresie stosowania zasad logiki w projektowaniu zautomatyzowanych systemów wykorzystujących duże bazy danych na skalę przemysłową. Jest współzałożycielem i dyrektorem Rational Commerce Ltd., która oferuje tę wiedzę klientom z sektora finansowego, produkcyjnego i rządowego.
Wojtek publikował artykuły w czasopismach w Wielkiej Brytanii, Polsce i Izraelu. Wszystkie dotyczą różnych aspektów II wojny światowej, Jana Karskiego i Holokaustu. Wygłaszał referaty i referaty na konferencjach w Londynie, Jerozolimie, Warszawie i Gdańsku. Obecnie przygotowuje książkę, która przedstawi nowe spojrzenie na Jana Karskiego i jego czas.